Bí ẩn hình xăm trên những xác ướp cổ đại

Trong thế giới quan của người cổ đại, hình xăm là biểu tượng của quyền lực, có tác dụng chữa bệnh, ma thuật, hay phản ánh thế giới tự nhiên.

Theo Ancient Origins, tùy thuộc yếu tố thời gian và văn hóa, hình xăm trên cơ thể bị coi là thấp hèn, man rợ hoặc thể hiện địa vị hoàng gia. Hình xăm cổ đại thường được vẽ bằng thuốc nhuộm, bồ hóng, nguyên liệu thực vật. Các nhà khoa học tìm thấy hình xăm trên nhiều xác ướp còn tồn tại đến ngày nay.

Người băng Ötzi

Một trong những xác ướp tự nhiên nổi tiếng nhất mang hình xăm là người băng Ötzi. Đây là xác ướp đông lạnh được phát hiện trên dãy núi Alps nằm giữa Italy và Áo vào năm 1991. Xác ướp có niên đại khoảng năm 3.300 trước Công nguyên.

Các nhà nghiên cứu kiểm tra xác ướp người băng Ötzi. Ảnh: Staschitz.

Các nhà khoa học cho rằng, những hình xăm sẫm màu trên người băng Ötzi phục vụ mục đích chữa bệnh, tương tự phương pháp điều trị châm cứu có nguồn gốc ở châu Á xuất hiện sau đó 2.000 năm.

"Sự phân bố của hình xăm có dạng dấu chấm, dấu chữ thập ở dưới thắt lưng, đầu gối phải và khớp mắt cá chân tương ứng với các khu vực bị thoái hóa. Điều này cho thấy, người cổ đại sử dụng hình xăm để làm giảm đau khớp", Joann Fletcher, nhà khảo cổ tại Đại học York, Anh, nhận xét.

Trinh nữ băng Siberia và chiến binh Scythia

"Trinh nữ băng Siberia" hay "công chúa Ukok" là xác ướp của một cô gái trẻ được tìm thấy năm 1993 tại Altai, gần biên giới chung của Nga, Mông Cổ, Trung Quốc và Kazakhstan. Cô gái này là pháp sư hoặc lãnh tụ tinh thần của người Pazyryk du mục từ 2.500 năm trước.

Xác ướp "công chúa Ukok" có những hình xăm cổ đại được bảo quản tốt nhất. Ảnh: Newscom.

Để thể hiện quyền lực, công chúa Ukok xăm trên mình hình ảnh lộng lẫy của những con báo sư tử, cừu, hươu với đôi sừng lớn, thậm chí cả sinh vật thần thoại như con báo có cánh. Nhiều người cho rằng hình xăm trên xác ướp rất hiện đại, gần với những mẫu hình xăm ngày nay.

Công chúa Ukok được chôn cùng với những chiến binh Scythia và 6 con ngựa. Trên cơ thể của một chiến binh có nhiều hình xăm động vật và đường vẽ uốn lượn, màu sắc đa dạng, mang tính biểu cảm cao.

"So với tất cả hình xăm mà các nhà khảo cổ tìm thấy ở khắp thế giới, hình xăm trên xác ướp của người Pazyryk là phức tạp nhất và đẹp nhất", Natalia Polosmak, nhà khảo cổ học phát hiện xác ướp công chúa Ukok, cho biết.

Xác ướp Quý bà Cao

Năm 2005, các nhà khảo cổ phát hiện xác ướp của một phụ nữ tại phòng chôn cất nằm sâu bên trong địa điểm tế lễ của người Peru cổ đại ở Trujillo, Peru. Xác ướp có niên đại từ năm 450 này được đặt tên là Quý bà Cao. 

Hình xăm trên tay của xác ướp Quý bà Cao. Ảnh: Ethnic Jewels.

Phòng chôn cất có các đồ trang trí bằng vàng và biểu tượng thể hiện quyền lực. Điều này cho thấy người phụ nữ này có địa vị cao trong xã hội thời bấy giờ, có thể là một nữ pháp sư cổ đại.

Theo National Geographic, trên cơ thể xác ướp có nhiều hình xăm với các thiết kế hình học phức tạp và hình ảnh động vật như nhện, cá, rắn, cua, linh thú. Chúng được tạo ra bằng cách cấy bột than bên dưới lớp da bằng kim nhọn hoặc gai xương rồng. 

Xem thêm: Xác ướp công chúa 2.500 năm tuổi mang hình xăm bí ẩn

Lê Hùng