Hawaii hủy xây kính viễn vọng triệu đô vì phạm đất thánh

Tòa án tối cao ở Hawaii, Mỹ, thu hồi giấy phép xây đài quan sát khổng lồ trên đỉnh núi Mauna Kea, vốn được coi là nơi linh thiêng với người dân bản xứ.

Hình thiết kế của kính viễn vọng đường kính 30 m. Ảnh: TMT Observatory Corporation.

Theo IFL Science, quyết định của tòa án được đưa ra hôm 2/12 sau khi dự án liên tiếp gặp phải sự phản đối của dân bản xứ Hawaii, những người cho rằng vị trí xây công trình thuộc vùng đất thánh.

Kính viễn vọng đường kính 30 m trị giá 1,5 triệu USD do một tập đoàn quốc tế quản lý, sẽ cung cấp nhiều quan sát lý thú về vũ trụ, từ những ngôi sao và sự hình thành hành tinh đến lịch sử các dải ngân hà. Nằm trên đỉnh núi Mauna Kea cao 4.200 m, vị trí của kính cho phép tiến hành những quan sát thiên văn quan trọng khi bầu trời không gợn mây.

"Chúng tôi biết ơn Tòa án tối cao Hawaii vì phán xét kịp thời và chúng tôi tôn trọng quyết định của họ", Henry Yang, chủ tịch hội đồng giám đốc dự án đài quan sát quốc tế TMT, cho biết. "TMT sẽ tuân theo quy trình do chính quyền bang đặt ra. Chúng tôi đang cân nhắc các bước tiếp theo. Chúng tôi rất cảm kích người dân Hawaii và những người ủng hộ dự án trong hơn 8 năm qua".

Những người ủng hộ xây dựng đài quan sát hứa hẹn sẽ đầu tư tiền vào kinh tế và giáo dục trong vùng, đồng thời nhấn mạnh 13 kính viễn vọng đang hoạt động bên sườn núi Mauna Kea là những ví dụ thể hiện sự tồn tại song song hài hòa giữa khoa học và văn hóa địa phương.

Tuy nhiên, vị trí của đài quan sát có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với tín ngưỡng. "Đây không chỉ là khu vực nhạy cảm về mặt sinh thái. Đối với người dân Hawaii, đây là nơi câu chuyện về nguồn gốc của chúng tôi bắt đầu, nơi chôn cất các bậc tổ tiên có công lao lớn và nơi cư ngụ của những vị thần. Bạn chỉ được phép đến gần với lòng thành kính", Kealoha Pisciotta, chủ tịch tổ chức bảo vệ Mauna Kea Anaina Hou, chia sẻ với Forbes.

Phương Hoa